اخذ عوارض صادرات سیمان اشتباه بود| بومی سازی سیمان چاه نفت| تُرکیه بخشی از بازار عراق را گرفت

به گزارش می‌متالز، اخذ عوارض از صادرات سیمان در ماه‌های گذشته موجب گلایه و نارضایتی تولیدکنندگان داخلی شد. آن‌ها بر این باور هستند که حالا که ایران از واردکننده سیمان به صادرکننده سیمان تبدیل شده است و تولید از مصرف پیشی گرفته است نباید برای صادرات سیمان با اخذ عوارض سنگ اندازی کرد.

حسینی مدیر عامل سیمان تهران در گفتگویی تفصیلی با خبرگزاری بازار با اشاره به اینکه ظرفیت تولید سیمان در کشور در حال حاضر ۸۸ میلیون تن و میزان مصرف ۵۸ میلیون تن است. حال اگر مازاد سیمان تولیدی صادر شود به نفع اقتصاد کشور و به نفع صنعت سیمان خواهد بود.

او با اشاره به اینکه صنعت سیمان از واردکننده سیمان به صادرکننده سیمان تبدیل شده است و این یک افتخار بزرگ برای ایران محسوب می‌شود ادامه داد: شرکت سیمان علاوه بر اینکه به سمت متنوع سازی تولید سیمان حرکت کرده است توانسته است علیرغم تمام تحریم‌های ظالمانه موفق به تولید و بومی سازی سیمان چاه نفت در کلاس بالا شود.

او معتقد است اگر بازار‌های صادراتی را از دست بدهیم برای به دست آوردن مجدد آن باید فرهنگ سازی و تبلیغات فراوانی صورت گیرد پس خواهش ما از دولت این است که این صنعت مادر را که در کشور فرصت‌های شغلی بالایی ایجاد کرده است و ارز آوری خوبی می‌تواند برای کشور داشته باشد را حمایت کند.

متن کامل گفتگوی خبرنگار با «سید عباس حسینی» مدیر عامل سیمان تهران را با هم می‌خوانیم:

 برای ورود به بحث ابتدا بفرمایید که سیمان تهران از چه سالی تاسیس شد. در حال حاضر میزان تولید و سهم او در بازار سیمان چقدر است؟

شرکت سیمان تهران در سال ۱۳۳۳ تاسیس شد و از عمر آن حدود ۷۰ سال می‌گذرد. شرکت سیمان تهران یک گروه و هلدینگ است که مجموعا ظرفیت تولید آن ۱۱ میلیون تن کلینکر در طول سال است که ۱۳ درصد از سهم بازار سیمان کشور را به خود اختصاص داده و در اختیار دارد. مهمترین شرکت این هلدینگ در تهران واقع شده و بازار سیمان تهران را تامین می‌کند. سیمان هگمتان در استان همدان و سیمان نهاوند هم در شهر نهاوند واقع شده است. شرکت سیمان ایلام در شهر ایلام و شرکت سیمان گلستان در شهر گلستان و گالیکش و شرکت سیمان گیلان سبز در استان گیلان واقع شده است.

شرکت سیمان تهران یک گروه و هلدینگ است که مجموعا ظرفیت تولید آن ۱۱ میلیون تن کلینکر در طول سال است که ۱۳ درصد از سهم بازار سیمان کشور را به خود اختصاص داده و در اختیار دارد.

سال گذشته بحث ورود سیمان به بورس کالا بسیار داغ و پر حرارت دنبال شد. به هر حال از سوی برخی که اکثرا هم انبوه ساز بودند مورد انتقاد قرار گرفت. واکنش‌های منفی زیاد صورت گرفت. جنابعالی تصور می‌کنید که ورود سیمان به بورس کالا برای سیمانی‌ها مفید بود؟ و اینکه آیا برای این صنعت در سال‌های آتی این وضعیت بهتر خواهد شد؟

لازمه ماندن در این عصر به روز شدن است. نمی‌توان با روش‌های سنتی همچنان به فعالیت خود ادامه داد. شرکت‌های سیمانی شرکت‌هایی هستند که با سابقه حدودا کم بیش ۱۰۰ سال در کشور فعالیت می‌کنند. یعنی از عمر صنعت سیمان در کشور حدودا ۱۰۰ سال می‌گذرد. پس لازم است در این عصر جدید از روش‌های سنتی فروشی عبور کنیم. یکی از روش‌ها عرضه مستقیم است. در دنیا بحث فروش کالا و روش فروش مستقیم و نهایی در دنیا اعمال می‌شود. ما شاید در این زمینه عقب هم بودیم. پس کار خوبی بود که از روش سنتی گذر کردیم و روش فروش سیمان در بورس کالا به صورت شفاف عرضه شود. نظام مالیاتی در آنجا شفاف‌تر و بهتر عمل خواهد کرد. سیمان در بورس کالا هم به تامین کننده و هم مصرف کننده مستقیم و ارزان‌تر خواهد رسید. این اتفاق سال گذشته اتفاق خوبی بود که صنعت سیمان آنرا انجام داد و خوشبختانه موفق هم بود. فواید آن را هم حتی آن‌هایی که مخالف بودند حس کردند. چون حتی ارزان‌تر به دست همان افرادی که به هر دلیلی مخالف بودند می‌رسد و شفاف‌تر هم به لحاظ قیمتی می‌رسد. الان مشتری و متقاضی خرید سیمان می‌تواند با ۱۰ تن هم وارد بورس کالا شود. این اتفاق خوب و مفیدی بود.

سیمان تهران سال گذشته چه میزان سیمان در بورس کالا عرضه کرد؟

سیمان تهران جزو اولین شرکت‌هایی بود که در بورس کالا به همراه چند شرکت سیمانی بزرگ ورود کرد. همه فروش خود را از خرداد پارسال در بورس کالا انجام دادیم و سعی شد که در این زمینه مشوق شرکت‌های دیگر باشیم.

شاید مهمترین عوامل این دو موضوع بود. اما حقیت اینکه گفته می‌شود بازار سیمان در اختیار ۱۵ نفر است بنده از آن اطلاعی ندارم.

چرا پس اگر این اتفاق اتفاق خوبی بود انبوه سازان به فروش سیمان در بورس کالا واکنش منفی داشتند. حتی عنوان می‌کردند که بازار سیمان دست ۱۵ نفر است و مافیای حوزه سیمان وجود دارد.

شاید یکی از علت‌ها کم اطلاعی از نحوه عرضه سیمان در بورس کالا باشد. نکته بعدی بحث مالیات و شفاف سازی است که در این مساله رخ می‌دهد. شاید برخی از افراد دوست دارند که جایی فعالیت کنند که شفاف نباشد و سود زیادی ببرند. اما نظام‌هایی که در دنیا وجود دارد باید از این نظامات استفاده کرد. شاید مهمترین عوامل این دو موضوع بود. اما حقیقت اینکه گفته می‌شود بازار سیمان در اختیار ۱۵ نفر است بنده از آن اطلاعی ندارم. اما به هر حال سیمان یک کالای حجیم است و مصرف آن مدت زمان دارد و نمی‌شود خیلی آنرا دپو کرد چرا که انبارداری شرایط خاصی دارد؛ لذا تاکنون صنعت سیمان و یا سیمان تهران در این ۷۰ سال عمر خود با همکاران کار کردیم. به هر حال انبوه سازان بودند و عوامل فروش هم بودند. الان هم لازم است که همه ما با هم به روزآوری شویم و با شرایط روز دنیا خود را هماهنگ کنیم و راهی که می‌تواند ما را به این سمت ببرد بورس کالا است.

در حال حاضر به هر حال ما مافیای سیمان داریم یا نداریم؟

بنده نمی‌شناسم. اطلاعی ندارم.

یک سری عامل فروش در صنعت سیمان محصول را قبلا خریداری می‌کردند و الان نظام بورس کالا این را محدود کرده است و هر کسی می‌تواند خرید سیمان از بورس کالا داشته باشد.

 در هر حوزه‌ای معمولا یک مافیا شکل می‌گیرد. حالا که سیمان وارد بورس کالا شده است می‌تواند با مافیای سیمان مقابله کند؟

یک سری عامل فروش در صنعت سیمان محصول را قبلا خریداری می‌کردند و الان نظام بورس کالا این را محدود کرده است و هر کسی می‌تواند خرید سیمان از بورس کالا داشته باشد. وقتی ۱۰ تن هم در بورس کالا به فروش می‌رسد کسی که سازنده آپارتمان است می‌تواند وارد بورس کالا شود. پس محدودیتی نیست. الان هیچ محدودیتی وجود ندارد.

سال گذشته قطع برق به صنعت سیمان ضرر و زیان زیادی وارد کرد. آیا آماری دارید که از بابت قطع برق چه میزان ضرر و زیان به صنعت سیمان وارد شد؟

صنعت سیمان از ۱۲ تیر سال قبل با محدودیت قطع برق مواجه شد و تا ۲۵ شهریور هم این محدودیت ادامه داشت. متاسفانه در این مدت صنعت سیمان و شرکت سیمان تهران نتوانست با ظرفیت کامل فعالیت کند، اما هزینه‌های سربار و هزینه‌های ثابت سر جای خود بود. از آن سوی هم در زمستان متاسفانه از نیمه دوم آبان ماه بحث قطع گاز رخ داد و این موضوع و محدودیت تا ۱۰ اسفند ادامه یافت. عملا حدودا ۴ تا ۵ تولید سیمان تحت الشعاع قرار گرفت. برخی از سیمانی‌ها شاید از مازوت به جای گاز استفاده کردند، اما شرکت سیمان تهران به خاطر بحث محیط زیست داوطلبانه از مازوت استفاده نکرد. مصرف مازوت علاوه بر اینکه بحث محیط زیستی دارد و قیمت آن هم با قیمت گاز برابری می‌کند، هزینه تولید سیمان با مازوت بالاتر هم می‌رود. اما بین تولید کردن و تولید نکردن با هزینه بالاتر ما تولید با هزینه بالاتر و مناسب با محیط زیست را انتخاب کردیم. سال سختی از بابت قطع گاز و قطع برق در سال گذشته داشتیم.

عدد ضرر و زیان تولید نشدن سیمان به دلیل قطع برق در سال گذشته چقدر بود؟

صنعت سیمان کشور از بابت عدم تولید در تابستان سال گذشته ۳۹۰ میلیارد تومان متضرر شد. این رقم، رقم بزرگی است. صنعت سیمان با همین منوال که هزینه‌های جانبی به آن تحمیل می‌شود مشکلات زیادی را باید تحمل کند. هزینه گاز صنعت سیمان از متر مکعبی ۱۱۹ تومان به ۵۶۰ تومان افزایش یافته است. این صنعت ۲۱ میلیون متر مکعب روزانه مصرف گاز دارد و این عدد در کنار هزینه برق چند برابر شده است. هزینه‌های حمل و نقل هم ۳۵ درصد افزایش یافته است. هزینه‌ها سرسام آور در حال بالا رفتن است و دستمزد هم ۵۷ درصد رشد کرده است و به طور میانگین ۴۵ درصد رشد دستمزد داشته ایم. باید در دو حوزه دولت به ما باید کمک کند که در حوزه بهره وری کار کنیم و ارتقاء راندمان دهیم. از سوی دیگر هم باید بحث مصرف انرژی را باید مدیریت کنیم. از سوی دیگر انتظار داریم که دولت به ما کمک کند. نمی‌شود که شما قیمت را نگه دارید و همه عوامل هزینه‌ای را بالا ببرید.

صنعت سیمان کشور از بابت عدم تولید در تابستان سال گذشته ۳۹۰ میلیارد تومان متضرر شد. این رقم، رقم بزرگی است. صنعت سیمان با همین منوال که هزینه‌های جانبی به آن تحمیل می‌شود مشکلات زیادی را باید تحمل کند.

یعنی قیمت پایه سیمان باید تغییر کند؟

قیمت پایه سیمان باید تغییر کند. اگر این اتفاق رخ ندهد صنعت سیمان که موجبات افتخار کشور است و زمانی در کشور واردکننده سیمان بودیم الان به صادرکننده نمونه تبدیل شده ایم. این یک مزیت برای کشور است چرا که سیمان یک صنعت مادر است. هر ساخت و سازی در کشور نیازمند سیمان است. ۲۸۰ هزار میلیارد تومان هزینه جایگزینی این صنعت است پس بنابراین نباید اجازه دهیم که این صنعت از بین برود. باید صنعت سیمان نوسازی و به روز شود. باید در همه حوزه‌ها تلاش شود. هم در بحث محیط زیست و هم فناوری روز و هم طراحی‌های خاص باید کار شود.

صنعت سیمان کشور با چند درصد ظرفیت کار می‌کند؟

ظرفیت تولید کشور در حال حاضر ۸۸ میلیون تن است و ۸۳.۵ میلیون تن کلینکر. اما سال گذشته با صادرات ۷۳ میلیون تن بود و ۵۸ میلیون تن سیمان در کشور عرضه شد. افت مصرف در کشور داشتیم. لازم است که در این زمینه فرهنگ سازی شود ما رکود ساخت و ساز داریم که امیدواریم با استارت نهضت ملی مسکن اتفاق مثبتی رخ دهد. الان می‌توان به جای سازه‌های فلزی در ساخت و ساز مسکن از بتن استفاده کرد. یا جاده‌ها مثل جاده تهران_ شمال می‌توانیم تمام جاده‌ها را بتنی کنیم که می‌تواند عمر مفید جاده‌ها را بالا ببرد.

 سیمان تهران با چه میزان ظرفیت کار می‌کند؟

اگر شرکت‌ها نوسازی شود می‌تواند ظرفیت تولید سیمان بالاتر برود. بحث محدودیت برق و گاز هم علت دیگر کاهش ظرفیت تولید سیمان بوده است. شرکت سیمان تهران پارسال ۴۰۰ هزار تن زیر ظرفیت به دلیل کمبود و محدودیت برق و گاز بود.

در خصوص چاه نفت که واردکننده سیمان مخصوص چاه نفت بودیم سال گذشته بعد از چندین سال توقف سیمان چاه نفت را باز تولید و احیاء کردیم و جلوی واردات آنرا گرفتیم.

امسال با توجه به نامگذاری سال تولید، اشتغال آفرین و دانش بنیان، سیمان تهران روی بحث استفاده از دانش بنیان‌ها برای افزایش تولید و راندمان و کیفیت تولید اقداماتی کرده است؟

شعار امسال از سوی مقام معظم رهبری بسیار ارزشمند است. ما نیز در این راستا اقداماتی انجام دادیم که یک سری از نتایج بیرون آمده است و یک سری اقدامات تا پایان سال مشخص خواهد شد. سال گذشته یک اقدام ارزشمندی انجام دادیم و یکی از خطوط تولید را که متوقف شده بود نه دانش و نه قطعات آنرا خارجی‌ها به دلیل تحریم‌های ظالمانه به ایران تحویل نمی‌دادند این خط را با کمک متخصصان داخلی طراحی مجدد کردیم و قطعات را مجددا تولید و خط را راه اندازی کردیم. یک انتقال دانش را با کمک متخصصان داخلی انجام دادند و روزانه ۳۵۰۰ تن به ظرفیت تولید شرکت سیمان تهران اضافه شد. یا در خصوص چاه نفت که واردکننده سیمان مخصوص چاه نفت بودیم سال گذشته بعد از چندین سال توقف سیمان چاه نفت را باز تولید و احیاء کردیم و جلوی واردات آنرا گرفتیم. شرکت سیمان تهران امروز تنها تولیدکننده سیمان چاه نفت کلاس A در خاورمیانه است. این را هم متخصصان داخلی انجام دادند. در بحث سیمان سفید هم اقداماتی انجام دادیم و یکی از تجهیزات ما سال‌ها بود که متوقف شده بود این را تغییراتی داده و به روزرسانی کردیم. با این خط می‌توانیم تولید سیمان سفید داشته باشیم. در سالن سنگ هم با ارتقاء توانستیم روزانه ۶۰۰ تن به ظرفیت تولید کلینکر اضافه کنیم. اعتقاد داریم که باید کار ما بهره وری داشته باشد. برای این کار باید به دانش روز روی بیاوریم. نباید در تولید سیمان به دو نوع تیپ و یا پنج تیپ محدود شویم بلکه باید متنوع تولید کنیم. سیمان تهران تنوع تولید بالایی دارد و دنبال این هستیم که تنوع تولید را بالا بریم. با ایجاد مرکز پارک فن آوری که در دستور کار ما است انشاء الله امسال را که سال تولید و دانش بنیان نام گذاری شده است این را در سیمان شدت بیشتری بدهیم. اتفاقی که سال گذشته رخ داد و امسال هم در دستور کار ما است ما ۲۷ پروژه بومی سازی در صنعت سیمان تعریف کردیم و اجرایی کردیم. یعنی ۲۷ نوع قطعه‌ای که از خارج وارد کشور می‌شد سیمان طراحی و ساخت آنرا با کمک متخصصان داخلی انجام دادیم و در صنعت سیمان ساری و جاری شد.

میزان صادرات سیمان تهران چقدر است؟

یک میلیون تن میزان صادرات سیمان تهران است. معادن ارزشمندی داریم و خطوط ما هم خطوط روز دنیا هستند. تولیدات ما تولیدات با کیفیت و مقاومت آن ۲۵۰ است. کشور‌های همسایه که تولیدکننده سیمان هستند برای پروژه‌های خود باز هم از محصولات ایرانی استفاده می‌کنند. ما معادن ارزشمند و نیرو‌های متخصص ارزشمندی داریم. در اوایل انقلاب اپراتور‌های ما و اتاق فرمان ما در اختیار خارجی‌ها بود. امروز نه تنها تولیدکننده سیمان هستیم بلکه قطعات را هم در داخل تولید می‌کنیم.

صادرات لحظه‌ای نیست. اگر بازار سیمان را در کشور‌های دیگر از دست بدهیم سایر کشور‌ها و رقبا آن بازار را از ما می‌گیرند. در عراق حضور نداشته باشیم ترکیه بازار را از ما می‌گیرد.

توقف صادرات به خاطر عوارض صادراتی مشکلات زیادی ایجاد کرده است؟

عوارض صادرات کلینکر از ۱۱درصد به ۵ درصد و صادرات سیمان به دو درصد کاهش یافت. تازه نامه آن ابلاغ شده است. در کشور ما مازاد تولید سیمان داریم.

صادرات لحظه‌ای نیست. اگر بازار سیمان را در کشور‌های دیگر از دست بدهیم سایر کشور‌ها و رقبا آن بازار را از ما می‌گیرند. در عراق حضور نداشته باشیم ترکیه بازار را از ما می‌گیرد. در تلاش هستیم که این عوارض برداشته شود و هم تلاش می‌کنیم که بازار صادراتی را از دست ندهیم. سیمان تهران با این اوضاع برق و اوضاع گاز موفق شد ۸۵۰ هزار تن به تولید کلینکر خود نسبت به سال ۹۹ افزایش دهد.

بازار سیمان عراق را ترکیه ای‌ها از ما گرفته اند؟

بخشی را گرفتند. باید حضور ما مستمر باشد. این پایداری و حضور مستمر در بازار‌ها مهم است. مقطعی نمی‌تواند ما را موفق کند. متاسفانه در صنعت سیمان و کشور همسایه به خاطر قوانینی که وضع می‌شود رخ می‌دهد. اگر کشوری هستیم که سیمان کم دارد باید صادرات سیمان متوقف شود، اما وقتی مازاد تولید داریم باید به فکر صادرات باشیم. سال گذشته ۵۸ میلیون تن مصرف شده است. مازاد تولید ما باید در کجا مصرف شود؟ ۸۸ میلیون تن ظرفیت تولید سیمان داریم و این مازاد تولید بهترین مسیر، مسیر صادرات است. باید تشویق کنند تا صادرات شود و ارزآوری شود. گذاشتن عوارض صادراتی برای سیمان اشتباه بود باید جایزه صادراتی داشته باشیم. باید مشوق‌هایی برای صادرات داده شود، اما با این سختگیری‌ها باعث می‌شود بازار سیمان در کشور‌های همسایه را از دست بدهیم. بازار صادراتی نیازمند زمان است و باید حضور ما حضور مستمری باشد. به افغانستان، عراق، قزاقستان و ترکمنستان سیمان صادر می‌شود.

چه میزان از ایران به کشور‌های دیگر سیمان صادر شد؟

۱۴ میلیون تن سیمان و کلینکر صادرات داشتیم.

ورود وزارت خارجه می‌تواند کمک کند به افزایش صادرات؟

دیپلماسی اقتصادی بسیار نقش مهمی می‌تواند در رشد صادرات ایفا کند. فقط تولید نمی‌تواند به تنهایی و باید دیپلماسی به کمک بیاید.

اینکه مباحثی پیش آمد و بار‌ها اعلام شد که باید سیمان تهران از تهران خارج و به بیرون از شهر برود را قبول دارید؟ اصلا این کار شدنی هست؟

سیمان تهران امروز مورد تقدیر سازمان‌های ذیربط قرار دارد. سازمان‌های ذیربط قبول دارند که خود را در رعایت الزامات زیست محیطی مسوول می‌داند. هم بحث محیط زیست و هم میراث فرهنگی و صمت، شرکت سیمان تهران را پیشگام می‌داند. اما برخی مواقع اظهاراتی مطرح می‌شود از سوی مقامات مسوول که اطلاع کافی ندارند. سیمان تهران اگر نباشد چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ اگر نباشد چه میزان به co ۲ کشور اضافه می‌شود. چقدر ناوگان حمل و نقل می‌خواهد؟ ۶۰ درصد سیمان شهر تهران را سیمان تهران تامین می‌کند. هزینه ایجاد آن ۲۰ هزار میلیارد تومان حداقل می‌خواهد. راحت می‌گوییم نباشد. این صنعت در مکان دیگر چگونه باید ایجاد شود با کدام سرمایه و کدام دانش؟ در تمام کشور‌های اروپایی هم کارخانه‌های سیمان در داخل و وسط شهر قرار دارند. الزامات آن تمام موارد را رعایت کند موضوعی که ما اعتقاد داریم که در مورد الزامات محیط زیستی برای سیمان تهران بیشتر از بقیه باشد. تمامی خطوط سیمان تهران به صورت آنلاین با محیط زیست ارتباط داشته و وصل است. هر کسی می‌تواند میزان غبار خروجی از سیمان تهران متوجه و ببیند. ما خودمان داوطلبانه در این مسیر حرکت کرده و می‌خواهیم که حرکت خود را بیشتر از قبل ادامه دهیم.

در سیمان تهران به صورت مستقیم ۵ هزار فرصت شغلی ایجاد شده است. ایجاد شغل بصورت غیر مستقیم عدد بالایی را می‌تواند تشکیل دهد. در کارخانه سیمان تهران نیز ۲ هزار نفر مشغول کار هستند

در سیمان تهران چه میزان فرصت شغلی ایجاد شده است؟

در سیمان تهران به صورت مستقیم ۵ هزار فرصت شغلی ایجاد شده است. ایجاد شغل بصورت غیر مستقیم عدد بالایی را می‌تواند تشکیل دهد. در کارخانه سیمان تهران نیز ۲ هزار نفر مشغول کار هستند.

در خصوص نهضت ملی مسکن اگر استارت بخورد آیا میزان تولید را افزایش خواهد داد؟ چه میزان سیمان برای این پروژه نیاز است؟

قطعا ظرفیت تولید سیمان را به دلیل افزایش مصرف رشد خواهد داد. حدودا اگر آنطور که دولت اعلام کرده است سالانه یک میلیون واحد مسکونی تولید شود ۲۰ میلیون تن سیمان نیاز است که تولید شود.

ممنون از وقتی که گذاشتید. اگر صحبتی با مسوولان دارید بفرمایید.

از مسوولان درخواست داریم که نگذارند صنعت سیمان دچار آسیب و یا تعطیلی شود چرا که ۸۰ درصد قطعات این صنعت بومی سازی شده و ایجاد اشتغال فراوانی کرده است. پس نگذاریم صنعت سیمان دچار مشکل شود. قیمت‌های دستوری مشکل زیادی برای صنعت سیمان ایجاد کرده است پس باید حمایت ویژه‌ای از صنعت سیمان شود و به سمت صادرات محور شدن حرکت کنیم.

منبع: تحلیل بازار